تالاب لیپار ؛ بر کرانه های دریاچه صورتی چابهار - وبلاگ خانی

به گزارش وبلاگ خانی، به هرکجای این سرزمین که سفر کنید می توانید این منظره ها دلفریب را مشاهده کنید. یکی از نواحی کشور که بازدیدکنندگان کمتری نسبت به سایرین به خود دیده، جنوب شرق و نوار ساحلی بین چابهار تا خلیج گواتر است. این منطقه که در مجاورت دریای عمان قرار گرفته است، دارای سواحلی چنان خاص و صخره ای است که در کمتر جایی از کشور می توان مشاهده اش کرد. یکی دیگر از جذابیت های خاص دریایی که در این جا شاهدش هستیم پدیده جزر و مد قرمز است. جزر و مد قرمز تنها در بخش هایی از دنیا رخ می دهد و تالاب لیپار جایی است که به برترین و زیباترین حالت ممکن می توان این پدیده خارق العاده را از نزدیک مشاهده کرد. با خبرنگاران همراه باشید تا سری به این تالاب شگفت انگیز بزنیم.

نحوه پیدایش تالاب لیپار

جاده ای زیبا منتهی به تالاب لیپار

تالاب لیپار که به تالاب سرخ و تالاب صورتی نیز معروفیت دارد در راستا جاده ساحلی چابهار به گواتر و در 15 کیلومتری شرق چابهار واقع شده است. نکته جالب درباره این جاذبه طبیعی نحوه شکل گیری و ایجادش است. در حقیقت تالاب لیپار به پیشنهاد شخصی بنام دادکریم شیخ زاده از بومیان محلی و یاری اهالی و بودجه شخصی ساخته شده است. هدف اولیه از ساخت تالاب جمع آوری آب های سطحی هنگام بارندگی ها بوده تا محیطی مناسب برای زیست جانوران و گیاهان فراهم شود. با حمایت وزارت نیرو و بکار بردن دستگاه های کشاورزی انتها این تالاب در سال 1362 ساخته می شود و پهنه ای آبی به طول 14 کیلومتر شکل می گیرد. پس شاید تالاب لیپار را نباید طبیعی دانست اما این موضوع از جذابیت و نقش حیاتی این پهنه آبی برای پرندگان نمی کاهد.

محیط زیست این تالاب خاص

تالاب لیپار درون تنگه ای صخره ای و مشرف به کوه قرار گرفته و اطرافش درختچه و درختان زیبا روییده اند. منطقه دشتار که به زبان محلی بلوچی معنی نامزد و عروس می دهد هم در کنار تالاب جای گرفته که پر از درختان سرسبز و زیباست. به این ترتیب از یک سو کوهستان و از سوی دیگر پوشش گیاهی و درختان این تالاب زیبا را فرا گرفته اند.

همانطور که پیش از این هم اشاره شد با احداث این تالاب، محیطی مناسب برای زندگی جانوران و رشد گیاهان فراهم شد که باعث ایجاد تنوع زیستی ناحیه شده است. درختچه های گز و چش به فراوانی در حاشیه تالاب روییده اند. پنبه وحشی نیز در نواحی اطراف تالاب می روید که ساکنین برای تهیه بالشت و تشک از آن استفاده می نمایند. از نظر تنوع جانوران آبزی تا کنون 93 گونه پلانکتون گیاهی، 31 گونه پلانگتون جانوری، 64 گونه از نرم تنان، 85 گونه ماهی، 24 گونه سخت پوست، 14 گونه مایوبنتوز و 46 گونه جلبک در تالاب لیپار شناسایی شده اند. همچنین این پهنه آبی محل زندگی بسیار مناسبی برای گونه های متنوعی از پرندگان است که بعضی ساکن آن هستند و بعضی هم در راستا کوچ مدتی از سال را در آن استراحت می نمایند.

از میان این پرندگان زیبا می توان به چنگر، فلامینگو، کشیم، حواصیل سفید، حواصیل خاکستری، باقرقره، تیهو، مرغ جیرفتی، عقاب دشتی، خوتکا، دلیجه و طاووسک اشاره نمود. هرساله گونه های زیادی از پرندگان مهاجر از مدارهای شمالی به سمت مدارهای جنوبی حرکت می نمایند و تالاب لیپار مقصد بسیاری از آن ها از جمله گونه حمایت شده و در حال انقراض اردک مرمری است.

سرخی یک تالاب متفاوت

ساحل چابهار بخاطر داشتن پدیده جزر و مد قرمز معروفیت دارد و در تالاب لیپار می توان اوج این رویداد طبیعی را مشاهده کرد. علت بوجود آمدن این پدیده زیبا فیتوپلانکتون ها با پلانکتون های گیاهی هستند. در واقع پلانکتون ها بطور کلی موجوداتی بدون توانایی شنای آزاد هستند و بهمین علت با جریانات حاصل از جزر و مد و یا طوفان های دریایی در اقیانوس جابجا می شوند.

هرساله پس از وقوع طوفان های مونسون در دریای عمان از اواسط خرداد تا اواسط شهریور مقادیر زیادی پلانکتون گیاهی به سواحل چابهار وارد می شوند. بعلت تجمع زیاد این موجودات آبزی در ماه هایشهریور، مهر، بهمن، اسفند و فروردین شاهد پدیده جزر و مد قرمز در آب های دریای عمان هستیم. فرایند جزر و مد قرمز جزو فرایندهای بیولوژیکی طبقه بندی می شود که نقش عمده ای در زنجیره غذایی و انرژی زیست بوم های آبی بازی می نماید.

این تالاب بعلت ایجاد محیطی مناسب که آب دریای عمان پس از مد می تواند در آن ایستا شود محیطی عالی برای مشاهده پدیده سرخی آب است. بعلت فراوانی مواد معدنی و آلی که به وسیله جریانات آبی به تالاب لیپار وارد می شوند فعالیت بیولوژیکی پلانکتون های بسیار بالا می رود و رنگ تالاب کاملا سرخ می شود. بطور کلی فصل زمستان برترین زمان برای سفر به تالاب و تماشای رنگ بخصوص آن است.

پابه پای طبیعت چابهار

هدف اولیه از ساخت این تالاب جمع آوری آب های سطحی بوده که با وجود کاهش بارندگی در سال های اخیر همچنان آن را انجام می دهد. اما نکته اساسی آن است که لیپار شدیدا مورد بی مهری مسئولین قرار گرفته و حتی در سال 88 بعلت احداث نیروگاه گازی در سواحل شمال غربی، تاج آن بریده شده و با لوله گذاری آب آن تخلیه می شود. این رفتارهای مخرب و ساخت وسازهای انجام شده در اطراف تالاب عملا حیات آن را با خطر روبرو نموده و شاید باعث از بین رفتن یکی دیگر از معدود تالاب های به جای مانده کشور شود.

قرارگیری تالاب در کنار جاده اصلی باعث شده بازدیدنمایندگان به راحتی به آن دسترسی داشته باشند. پیشنهاد می کنیم برای مشاهده تالاب لیپار و سواحل خاص و زیبای دریای عمان حتما در اواخر پاییز و زمستان به این ناحیه زیبا سفر کنید. حتما هنگام سفر از نزدیک کردن خودرو به محیط باتلاقی اطراف تالاب خودداری نموده و هنگام قدم زدن از پا گذاشتن در نواحی گلی بپرهیزید تا از فرورفتگی و حادثه جلوگیری شود.

شما تالاب لیپار را از نزدیک دیده اید؟ کدام جاذبه طبیعی ایران به نظر شما شگفت انگیز است؟

منبع:سـفـرزون

منبع: دیجیاتور